Ostra gruźlica prosówkowa płuc.

Jeżeli prątki są mało zjadliwe albo zakażenie dotyczy osoby z wybitną alergią, to prątki zatrzymując się w naczyniach chłonnych włoskowatych mogą wywołać bardzo nieznaczne zapalenie wysiękowe w pęcherzykach, główne zaś zmiany anatomiczne w odprowadzających naczyniach chłonnych. Powstaje wtenczas niezmiernie rzadka postać gruźlicy prosówkowej układu chłonnego płuc, opisana jako rozsiane gruźlicze okołoskrzelowe zapalenie limfopochodne (peribronchitis disseminata tuberculosa lymphogenes) lub jako zapalenie naczyń chłonnych płuc gruźlicze (lymphangitis pulmonum tuberculosa). Jeżeli w przebiegu ostrej gruźlicy prosówkowej płuc dojdzie do uogólnienia choroby, to w innych narządach, zwłaszcza w opłucnej, otrzewnej, oponach mózgowych, wątrobie, śledzionie, nerkach, stwierdza się również drobniutkie guzki wysiękowe, gruzełki i ich skojarzenia. Prócz guzków, w płucach wykrywa się prawie zawsze stare zmiany gruźlicze. U dzieci są to przeważnie zmiany gruźlicze węzłów wnękowych, śródpiersiowych, szyjnych, tchawicznych, często ognisko pierwotne w płucu, a u dorosłych przeważnie ogniska w płucach albo w narządzie moczowym, w kościach itd. Ogniska te są nieraz już otorbione i wygojone. Objawy ostrej gruźlicy prosówkowej płuc stoją w związku z ostrym zatruciem ustroju jadami gruźliczymi, wyzwalającymi się z prątków, które mnożą się i giną bardzo licznie w ustroju. Nie bez znaczenia również działanie mechaniczne licznych guzków powstających w płucach. Od siły obu tych czynników oraz stopnia wrażliwości tkanek w ustroju na ich działanie zależą objawy ogólne i miejscowe. W jednych przypadkach górują objawy w zakresie narządu oddechowego, w innych ogólne. Bywają także przypadki bez wyraźnej przewagi jednych objawów nad drugimi. W ogromnej większości przypadków uderza kontrast między dużymi zaburzeniami oddechowymi o charakterze czynnościowym a nikłością objawów fizycznych w zakresie narządu oddechowego. Ostra gruźlica prosówkowa płuc rozpoczyna się ostrowstrząsającym dreszczem, podobnie jak krupowe zapalenie płuc, gorączką, kaszlem i częstobólami kłującymi w boku. [patrz też: opadnięta powieka iv stopnia, opadnięta powieka, opadnięta powieka a ciąża vitro ]