Zustandsbild.

W szwajcarsko-niemieckiej psychiatrii używa się ponadto pojęcia Zustandsbild. Pojęcie to ma być ogólniejsze niż pojęcie zespołu, czyli symptomokompleksu. Tak np. porażenie postępujące może wywołać nie tylko ten czy ów symptomokompleks, ale wykazuje na początku, u szczytu swego rozwoju lub pod koniec zupełnie różne obrazy kliniczne (gdyż tak spolszczyłbym miano Zustandsbild). Osobiście sądzę, że pojęcie to jest w systematyce zbędne, chociaż w praktyce, gdy chodzi o opis obrazu klinicznego posiada swoje znaczenie. Zresztą różni autorzy używają tego pojęcia w różnym znaczeniu, przeważnie nawet na równi z pojęciem zespołu. Można spotkać np. określenia w rodzaju schizophrenes Zustandsbild lub manisches Zustandsbild, jakkolwiek równie dobrze w przypadkach tych można mówić o zespole lub symptomokompleksie . Zespół objawowy (syndroma) ma swoje określone uwarunkowanie patofizjologiczne, chociaż przy dzisiejszym stanie wiedzy tylko wyjątkowo, i to w niedostatecznej mierze udaje się nam to uwarunkowanie ustalić. Zespoły psychotyczne (syndromy) nie są w ścisłym znaczeniu chorobami. Pojęcie choroby (gr. nosos, iac, morbus) zawiera w sobie coś więcej. Choroba jest to mianowicie proces w swojej istocie jednolity zarówno pod względem anatomopatologicznym, jak i etiologicznym. Za przykłady niech posłużą: porażenie postępujące i otępienie starcze. Procesy te polegają na swoistych zmianach anatomopatologicznych i mają własną etiologię. Prawda, że jest jeszcze wiele chorób o nieznanym podłożu anatomopatologicznym i etiologicznym. Jeżeli jednak weźmiemy pod uwagę nie tylko poszczególne objawy i związki między nimi, lecz całość objawów psychicznych i cielesnych, wraz z przebiegiem sprawy od początku aż do zejścia, z uwzględnieniem znanych lub jeszcze hipotetycznych przyczyn, to pośrednio dojdziemy do uzasadnionego wniosku, że dana sprawa jest jednolita anatomopatologicznie i etiologicznie, lecz odrębność i swoistość będzie można wykryć i udowodnić dopiero po udoskonaleniu naszych metod badawczych. [przypisy: opadnięta powieka iv stopnia, opadnięta powieka, opadnięta powieka a ciąża vitro ]